Keuzegids Zorgverzekering voor transgender personen – 2025
Mis je iets? Staat je zorgaanbieder of verzekeraar er nog niet tussen? Of wil je graag nog meer informatie van ze hebben? Laat het ons weten via info@transineigenhand.nl of onze socials en we zoeken het voor je uit!
Dit document is opgesteld door vrijwilligers met de beschikbare informatie op het moment van schrijven. We doen ons best om de informatie zo goed mogelijk up-to-date en correct te houden, maar er kunnen fouten in zitten. Aan de informatie in dit document kunnen geen rechten verleend worden. Doe dus altijd een dubbelcheck! Laat het ons weten als je iets tegenkomt dat we kunnen verbeteren.
Inleiding
Dit document gaat over het kiezen van een zorgverzekering als transgender persoon. Dit document behandelt:
- Wat een zorgverzekering is
- Op welke aspecten van transgenderzorg we letten bij het kiezen van een zorgverzekering
- Welke zorgverzekering bij jou zou kunnen passen
Je kunt alleen van zorgverzekeraar wisselen aan het einde van het jaar. Kiest je voor een andere polis bij je huidige verzekeraar? Doe dit dan uiterlijk 31 december. Wil je overstappen naar een andere zorgverzekeraar? Zeg je huidige zorgverzekering dan vóór 1 januari op. En sluit je nieuwe verzekering vóór 1 februari af. Je bent dan met terugwerkende kracht vanaf 1 januari verzekerd.
Zorgverzekeraars bieden een overstapservice aan. Zij zeggen je huidige polis voor je op als je uiterlijk 31 december een nieuwe zorgverzekering afsluit.
Genderzorg en contracten met zorgverzekeraars in 2025
In 2025 zijn er geen restitutiepolissen meer voor de GGZ. Dit betekend dat als je zorgverzekeraar niet gecontracteerd is met de GGZ zorgverlener waar je heen gaat, je niet alles vergoed krijgt en een deel zelf moet zullen betalen*. Dit is niet alleen met transgenderzorg maar ook met andere vormen van GGZ.
*Mocht je al in behandeling zijn kan het zijn dat je zorgverlener een overgangsregeling heeft met de verzekeraar. Hier weet je behandelaar meer over.
- MK Velsen heeft geen contracten met zorgverzekeraars, toch wordt sommige zorg vergoed. Lees de volgende pagina door voor meer informatie: https://mkvelsen.nl/vergoeding/. We raden aan de kliniek te contacteren over de vergoeding bij jouw verzekeraar voordat je een verwijzing vraagt.
- Psychologen bij Transgenderzorg Utrecht werken vanuit verschillende praktijken, met verschillende contracten met zorgverzekeraars.
- Psychotherapie Wittevrouwen heeft een contract met Achmea/ZK, CZ, DSW, a.s.r., ONVZ, Zorg en Zekerheid, Salland/ENO, en EUCARE.
- Psychotherapiepraktijk Terburg heeft een contract met Achmea/ZK, Menzis, VGZ, a.s.r., DSW, en Zorg en Zekerheid
- Als je in 2024 een restitutiepolis had kom je misschien in een overgangsregeling waarbij zorg in 2025 buiten contract toch vergoed wordt. Volgens Psytrans kun je met een natura- of combinatiepolis via zorgbemiddeling proberen hun zorg toch vergoed te krijgen. Hoe succesvol dat is weten we niet.
Hoe werkt een zorgverzekering?
De wet en organisaties
Nederland heeft een aantal wetten die de overheid verplichten ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg krijgt. Op dit moment is dit geregeld via zorgverzekeringen. In Nederland ben je verplicht om een basiszorgverzekering te hebben. Doordat dit verplicht is betaalt iedereen in een grote pot die vervolgens gebruikt wordt om de zorg te betalen van de mensen die het nodig hebben.
De organisaties die deze verzekeringen aanbieden zijn in Nederland bedrijven. Deze bedrijven bieden vaak ook andere verzekeringen aan zoals autoverzekeringen, inboedelverzekeringen (verzekering voor de spullen in je huis) & reisverzekeringen (Voor het geval er iets tijdens je vakantie gebeurt). Ook zijn er meerdere organisaties die meerdere merken hebben (VGZ heeft bijvoorbeeld: VGZ, de Goudse, Unive en nog een aantal anderen). Maar waar bestaat een zorgverzekering eigenlijk uit?
Het basispakket
Het basispakket is in Nederland voor iedereen hetzelfde. De inhoud hiervan wordt elk jaar door de overheid bepaald. Met dit pakket kan je bijvoorbeeld naar de huisarts, worden je meeste medicijnen van vergoed & kan je naar het ziekenhuis zonder dat je duizenden euro’s moet betalen. Wat er precies in het basispakket zit en of je je eigen risico moet gebruiken kan je terug vinden op de site van die overheid (link: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorgverzekering/vraag-en-antwoord/wat-zit-er-in-het-basispakket-van-de-zorgverzekering)
Maar als een verzekeraar niet mag bepalen wat er in het pakket zit, waarom zijn er dan meerdere basispakketten waar je uit kan kiezen? Dit komt doordat er twee andere dingen zijn waar een verzekeraar wel wat over mag zeggen.
- De prijs: Een verzekeraar mag zelf bepalen (binnen bepaalde bedragen) welk bedrag ze vragen voor hun verzekering.
- Met wie ze een contract hebben en welk merk medicijnen hun voorkeur heeft
Voorkeursmedicijnen
Van bepaalde medicijnen zijn er verschillende merken die hetzelfde stofje bevatten die doet wat het medicijn moet doen. Dan kan het zo zijn dat een zorgverzekeraar een bepaald merk labelt als een voorkeursmedicijn. Dit betekent dat de verzekeraar alleen die geheel vergoed en andere merken die hetzelfde doen maar gedeeltelijk of helemaal niet.
Gecontracteerde en Niet Gecontracteerde Zorgverleners
Dit is het grootste verschil tussen verschillende pakketten en is ook waar termen zoals natura- en combinatiepolis vandaan komen. Een verzekeraar maakt aan het einde van elk jaar afspraken met zorgverleners voor volgend jaar. Hierin staan dingen over hoe dingen gedaan moeten worden en de prijzen die een zorgverlener vraagt voor zijn/haar werk. Een zorgverzekeraar is verplicht om met genoeg zorgverleners een contract af te sluiten zodat haar klanten altijd ergens terecht kunnen. De zorgverleners met wie de zorgverzekeraar een contract heeft, noemen we gecontracteerd. Mocht een zorgverlener geen contract hebben, bijvoorbeeld omdat de onderhandelingen niet zijn gelukt of omdat ze het niet eens zijn met de eisen van de verzekeraar, wordt deze niet gecontracteerd of ongecontracteerd genoemd. Met een combinatiepolis kun je sommige zorg bij ongecontracteerde partijen toch vergoed krijgen.
En voor deze tweede groep maakt de verschillen in basispakketten het meeste uit. Wanneer je een pakket kiest, staat vaak hoeveel procent ongecontracteerd vergoed wordt. Dit is een percentage van de kosten van de behandeling die vergoed worden.
Let op!! het bedrag waar dit percentage overgaat is niet het bedrag dat de zorgverlener vraagt. De zorgverlener werkt met een gemiddeld tarief. Elke zorgverlener heeft een lijst met wat zij het gemiddelde tarief achten voor een type behandeling.
Een voorbeeld:
Je hebt twee type gesprekken gehad voor genderincongruentie bij een niet gecontracteerde zorgverlener. Het ene gesprek was type 1.01 en de ander 3.12. Je krijgt een rekening voor €220,- . Type 1.01 is €160,- en type 3.12 €60,- . Je zorgverzekering heeft het gemiddeld tarief voor type 1.01 vastgesteld op €150,- en type 3.12 €50,- en vergoed 70% niet gecontracteerd. Dit betekend dat van de €220,- die je moest betalen je (200*70% =) €140,- terugkrijgt van de zorgverzekeraar.
De pakketten in 2025
Voor de pakketten van 2025 zijn er geen pakketten die 100% dekking geven van kosten voor GGZ bij niet gecontracteerde zorgverleners. Als je dus al weet dat je bij een behandelaar in behandeling gaat, is het verstandig om te kijken met wie deze contracten hebben.
Aanvullende Pakketten
Dit zijn pakketten die je boven op je basispakket kan afsluiten. Deze zijn niet verplicht en moet je ook niet afsluiten. Vaak is het wel verstandig om te kijken wat een verzekeraar allemaal als aanvullende pakketten biedt. Voor transgenderzorg is het vaak niet heel interessant maar het kan zo zijn dat er dingen in zitten die je komend jaar mogelijk nodig hebt. Deze pakketten bevatten bijvoorbeeld meer fysiotherapiebehandelingen of dekken de kosten van een bril. Ook de tandarts zit in de aanvullende pakketten. Het is dus niet zo dat als je een basispakket hebt, je dan ook verzekerd bent bij de tandarts.
Eigen Risico
Je eigen risico voor 2025 is standaard €385,- . Bij sommige behandelingen moet je eerst je eigen risico vullen door uit je eigen zak te betalen voordat de rest door de verzekeraar wordt betaald. Als je eenmaal je eigen risico gevuld hebt blijft dit zo voor de rest van het jaar. Soms hoef je niet je eigen risico te gebruiken. Dit is afhankelijk van de type behandeling (een goed voorbeeld is dat je geen eigen risico betaalt voor een bezoek aan de huisarts).
Het is ook mogelijk om je eigen risico te verhogen. Dit betekent dat je meer eerst zelf moet betalen voordat de verzekeraar mee gaat betalen. Het voordeel hiervan is vaak dat je maandelijkse premie (wat je betaalt aan de verzekeraar voor de verzekering) lager is. Deze is alleen niet zoveel lager dat je goedkoper uit bent als je dat jaar je eigen risico moet gebruiken. Doe dit dus vooral alleen als je zeker weet dat je geen zorg nodig gaat hebben dat jaar en zelfs dan is niet aangeraden. Het is namelijk veel fijner om per maand iets meer te betalen dan plots een rekening van €885,- op de mat te hebben liggen.
Voor transgender mensen is het al helemaal aangeraden om je eigen risico zo laag mogelijk te houden gezien bijvoorbeeld GGZ of een laserbehandeling die zo in een keer kan vullen.
Transgenderzorg dekking
Bijna alle transgenderzorg valt in Nederland onder de basisverzekering. Het is mogelijk dat een zorgverzekeraar extra vergoeding biedt in aanvullende pakketten voor bijvoorbeeld extra ontharing, maar dit is vaak niet het geval. Dat het gedekt is betekent niet dat het vergoed wordt. Het kan namelijk zo zijn dat de zorgverzekering het niet nodig acht. Dit is gebeurt helaas vaak bij bijvoorbeeld ontharing voor transgender vrouwen. Dan vindt de verzekeraar het niet ernstig genoeg dat het problemen veroorzaakt die niet op te lossen zijn op andere manieren.
De verschillende type zorg waar een transgender mensen in aanraking mee kunnen komen:
Op doorverwijzing van de huisarts:
- Logopedie
- Diagnose Genderincongruentie(GGZ)
Soms via huisarts, maar vaak via Genderteam
- Fertiliteitszorg (soms vergoed via de huisarts, afhankelijk van de verzekeraar en zorgverlener, vraag het eerst aan je verzekering)
- Hormoonbehandeling (huisartsen mogen deze zorg starten en/of overnemen, maar doen het niet altijd)
- Gezichtsontharing (mogelijk ook op doorverwijzing huisarts (afhankelijk van eisen van de verzekeraar))
Verklaring nodig vanuit een GenderTeam:
- Hormoonbehandeling/Puberteitsremmers (huisartsen mogen dit ook, maar veel doen het niet)
- Fertiliteitszorg
- Operaties:
- Gezichtsoperatie
- Stemoperatie
- Geslachtsoperaties (MtF/FtM)
- Borstverwijdering
- Haartransplantatie
Niet iedereen zal met al deze type zorg te maken krijgen. Ook zijn er bij bijna alle type zorg randvoorwaarden waaraan voldaan moet worden en wordt zoals boven aangegeven niet altijd alles vergoed.
Borstvergrotingen
Deze behandeling valt niet onder de standaard transgender zorg en wordt dus niet vergoed vanuit de zorgverzekering, behalve als de borst groei zo minimaal is dat het ook bij een cis-vrouw vergoed zou worden. Er is wel een subsidieregeling. Let op: Deze subsidie stopt per 2028. Je kunt meer lezen via de volgende links:
https://www.transgendernetwerk.nl/nieuws/subsidieregeling-voor-borstprothesen-verdwijnt-vanaf-2028/
Geestelijke Gezondheidszorg
Een van de belangrijkste aspecten van transgenderzorg is de geestelijke gezondheidszorg, of GGZ. Veel van de bovenstaande zorg kan namelijk niet met een doorverwijzing van een huisarts uitgevoerd worden. Hiervoor is nu nog een diagnose genderincongruentie nodig, die mag worden gedaan door een bekwaam psycholoog die aangesloten is bij een behandelaar of ziekenhuis waar deze diagnose gegeven kan worden. Je zal dus in aanraking komen met GGZ als je zorg wilt ontvangen die niet door een huisarts kan worden geleverd of voorgeschreven. Het diagnosticeren van genderdysforie duurt doorgaans meerdere uren verspreid over een paar maanden. De kosten hiervan kunnen dus behoorlijk oplopen als je zorgverzekering dit niet (volledig) vergoed. Omdat de wachttijden voor Gender Teams heel lang zijn, kun je je huisarts vragen om een andere verwijzing te schrijven voor GGZ tijdens de wachtperiode, zodat je toch met iemand kan praten. Vaak wordt hiervoor een verwijzing voor depressie geschreven. Die psycholoog kan een deel van het diagnostisch traject al uitvoeren, waardoor soms de tijd die het kost om een diagnose te krijgen bij een gender team korter wordt.
Conflict met je zorgverzekeraar? Rechtsbijstandverzekering
Het komt helaas regelmatig voor dat een verzekeraar bijvoorbeeld betwist of je wel meer ontharingsbehandelingen of facial feminization chirurgie (FFS) niet nodig hebt. Ook operaties in het buitenland kunnen geweigerd worden. In dit geval is het verstandig om minimaal 3 maanden voordat je zo’n conflict verwacht een rechtsbijstandverzekering af te sluiten. Met deze verzekering kun je gebruik maken van een advocaat om besluiten van je verzekeraar aan te vechten. Sluit zo’n verzekering altijd af met een verzekeraar die niet onder dezelfde groep valt als je zorgverzekeraar, welke verzekeraar bij welke groep hoort kun je HIER vinden. Een rechtsbijstandverzekering kun je op ieder moment van het jaar afsluiten. Als je lid bent van een vakbond, heb je via dit lidmaatschap vaak al een rechtsbijstandverzekering.
Wisselen van zorg na december
In principe kun je alleen in december van zorgverzekering wisselen. Een (op eigen risico) manier waarop je tussendoor toch van verzekering kunt wisselen:
1) Betaal je verzekering niet voor 2 maanden, deze wordt dan automatisch afgesloten.
2) Sluit een nieuwe verzekering af die wel de juiste vergoedingen aanbiedt.
3) Betaal alsnog de oude verzekering zodat je geen schulden hebt.
Fertiliteitspreservatie:
Let op, mochten er problemen zijn met de vergoeding, vermeld dan niet aan je zorgverzekering dat de fertiliteits verminderende behandeling vanwege transgender zorg is, dan is het preserveren niet vergoed zonder verwijzing van een genderteam, een fertaliteitsverminderende hormoonterapie, echter, (zonder die terapie nader te specificeren) vanuit de huisarts, wordt wel vergoed!
Fertiliteitspreservatie → Bel het ziekenhuis of ze een huisartsverwijzing accepteren → zorgverzekering contract met zorgverzekering → (ja) naturapolis met huisartsverwijzing voldoende → (nee) neem contact op met een ander ziekenhuis, restitutiepolis waarschijnlijk ook niet voldoende zonder verwijzing genderteam
Indien je ziekenhuis geen huisartsverwijzing accepteert, probeer het bij een ander ziekenhuis, of neem een verwijzing van een genderteam mee als je deze hebt.
Andere handige links
Zorgverzekering tips van Transvisie
https://transvisie.nl/transitie/algemeen/zorgverzekering-algemeen/
Zorgverzekering 2025 – Transvisie
Je kunt zorgverzekeringen vergelijken met een aantal vergelijkingssites. De beste zijn:
Independer – Na het doorlopen van het keuzemenu kun je via filters zoeken op zorgverleners om te kijken of deze gecontracteerd zijn.
Woordenlijst:
Psycholoog – iemand die zich als beroep met de menselijke geest en menselijk gedrag bezighoudt
Psychotherapeut – iemand die als beroep therapie geeft aan mensen die psychische problemen hebben, kan ook medicijnen voorschrijven
GGZ – Geestelijke Gezondheidszorg
Endocrinologie – wetenschap die zich bezighoudt met de hormonen in ons lichaam
GRS – Gender Reassignment Surgery
SRS – Sex Reassignment Surgery
FFS – Facial Feminization Surgery
BA – Breast Augmentation
Top surgery – Verwijst naar ofwel borstvergroting of borstverwijdering
Bottom Surgery – Verwijst naar chirurgie aan de geslachtsdelen
UMC – Universitair Medisch Centrum (ziekenhuis)
Eigen risico – Het eigen risico is het bedrag dat je zelf betaalt als jouw zorg uit de basisverzekering wordt vergoed.
Onder contract – Een behandelaar die een contract heeft met je zorgverzekeraar zal (deels) vergoed worden
Deskundigenverklaring – nodig om de vermelding van het geslacht op je geboorteakte te laten wijzigen